ดอมส์ (DOMS) คืออะไร?”

เพื่อนนักวิ่งคงเคยได้ยินคำว่า ดอมส์ หลังออกกำลังกายกันมาบ้างแล้วนะคะ บางคนอาจไม่ทราบว่ามันคืออะไรกันแน่ วันนี้เรามาทำความรู้จักดอมส์กันค่ะ

DOMS ย่อมาจาก Delayed Onset Muscle Soreness คืออาการปวดกล้ามเนื้อที่จะเกิดขึ้นหลังจากออกกำลังหนักในหลายวันต่อมา สำหรับนักวิ่งที่มีประสบการณ์ ดอมส์มักเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงความหนักหรือช่วงเวลาของการฝึกอย่างทันทีทันใดค่ะ แต่สำหรับนักวิ่งมือใหม่ ดอมส์มักเกิดจากการฝึกหนักเกินไปในช่วง 2 – 3 วันแรกของโปรแกรมฝึกซ้อม โดยส่วนใหญ่ดอมส์มักจะเกิดขึ้นหลังออกกำลังกายประมาณ 24 – 72 ชั่วโมง อาการจะมีความหลากหลายตั้งแต่มีจุดกดเจ็บที่กล้ามเนื้อเล็กน้อยไปจนปวดเฉียบพลันจนสูญเสียความสามารถในการใช้งานกล้ามเนื้อกันเลยล่ะค่ะ

สาเหตุของการเกิดดอมส์มักถูกคิดว่าเป็นผลมาจากการบาดเจ็บด้วยการหดตัวของกล้ามเนื้อแบบยืดยาวออก (Eccentric) ส่วนน้อยมีทฤษฎีที่น่าเชื่อถือที่โทษการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน และภาวะความเป็นกรดของกล้ามเนื้อสูง และเหมือนว่าจะมีความเกี่ยวข้องกับระบบประสาทด้วยค่ะ

การหดตัวของกล้ามเนื้อแบบยืดยาวออก หรือแบบอีเซนทริก (Eccentric muscle contractions) จะเกิดขึ้นเมื่อกล้ามเนื้อต้องหดตัวและยืดออกในเวลาเดียวกันค่ะ ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเพื่อนๆวิ่ง กล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าจะหดตัวในขณะที่เท้าสัมผัสพื้น ถ้ามันไม่หดตัวดึงเข่าให้เหยียดไว้ เพื่อนๆจะล้มลงไปบนพื้น แต่ในขณะเดียวกันนั้น กล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าจะยังคงยืดออกด้วยเพื่อให้เข่าได้งอเล็กน้อย การหดตัวและยืดออกในเวลาเดียวกันเช่นนี้ ทำให้เกิดแรงตึงต่อเส้นใยกล้ามเนื้อมหาศาล ถ้าแรงตึงมากกว่าที่เส้นใยกล้ามเนื้อได้ถูกฝึกมาหรือทนทานได้ ผลคือการเกิดดอมส์นั่นเองค่ะ

มีวิธีป้องกันความรุนแรงของดอมส์หลังการวิ่งมีหลากหลายวิธีที่ได้เคยมีคนเสนอไว้นะคะ ทั้งการแช่ในน้ำเย็น การประคบด้วยน้ำแข็ง การนวด และการกระตุ้นด้วยไฟฟ้า การใช้ยาไอบูโพรเฟน และยาต้านการอักเสบซึ่งสามารถช่วยลดอาการได้ในระยะสั้น แต่การลดอักเสบนี้เป็นการรบกวนกระบวนการหายตามปกติของร่างกายได้ และอาจทำให้การซ่อมแซมและการฟื้นตัวของเซลล์กล้ามเนื้อช้าลงค่ะ
สำหรับบางคนการออกกำลังที่ความหนักปานกลางสามารถลดอาการปวดเมื่อยนี้ได้ ถ้าทั้งหมดที่บอกมาทำแล้วไม่ได้ผล ให้พักเต็มที่ หรือไม่ก็อย่าออกกำลังเกินกำลังเสียตั้งแต่แรกจะดีกว่านะคะ อาการจะหายไปเองในช่วง 5 – 7 วัน และสิ่งที่ดีที่สุดในช่วงของการเกิดดอมส์นั่นก็คือเป็นภูมิคุ้มกันไม่ให้นักวิ่งออกกำลังซ้ำในช่วงที่มีดอมส์ค่ะ

ขอให้เพื่อนนักวิ่งได้ฝึกซ้อมและรู้จักกับอาการของดอมส์แบบพอประมาณกันนะคะ